آموزش سه تار
سهتار از سازهای کهن ایرانی است که تا سه اکتاو وسعت دارد و در دسته سازهای زهی زخمهای قرار میگیرد. این ساز در گذشته دارای سه سیم بود اما در دوره قاجار شخصی به نام مشتاق علیشاه سیم چهارم را به آن اضافه کرد؛ از این رو این سیم را سیم مشتاق نیز مینامند. اگر به این ساز علاقهمند هستید، با ما در آموزش سهتار همراه شوید تا همه چیز را درباره این ساز پرطرفدار بدانید.
مضراب سهتار
سه تار جز سازهای مضرابی است که از چوب، فلز، زه یا نخ نایلون ساخته میشوند، البته معمولا نوازندگان به جای مضراب، از ناخن انگشت سبابه خودشان استفاده میکنند.
بدنه سه تار
- کاسه: این ساز دارای کاسهای کروی شکل و گلابی مانند است و جنسش معمولا از چوب درخت توت است. در طرف دیگر این که نیم کره که جلوی ساز نیز است، صفحه نازکی از چوب قرار دارد که دارای سوراخهای کوچکی برای خروج صدا است.
- خرک: جنس خرک نیز از چوب است و حدود ۶۳ سانتیمتر با شیطانک فاصله دارد که این فاصله محل ارتعاش سیم است. خرک معمولا دارای ۴ سانتیمتر طول و ۷ میلیمتر ارتفاع است.
- دسته: دسته یک لوله تو پر چوبی، به قطر ۲.۵ و طول ۴۵ الی ۵۰ سانتیمتر است. دسته را به کمک زههای باریکی پرده بندی میکنند و بعد در قسمت پهلوی دسته که دارای شیارهایی است، گره میزنند.
- شیطانک: شیطانک نیز جنسش از چوب است و ارتفاع کمی دارد (۵ میلیمتر)، همچنین دارای یکسری شیارهای کمعمق است که از بین آنها سیمها رد میشوند و به گوشی میرسند.
- گوشی: شکل ظاهری گوشیها به صورت یک میخ سر پهن چوبی است. قسمت باریکتر آن در چوب سرپنجه فرو میرود و قسمت پهن آن هنگام کوک کردن در دست نوازنده قرار میگیرد و به چپ و راست چرخیده میشود، همچنین سیمها را به دور قسمت باریکتر گوشی میپیچند.
- سرپنجه: سرپنجه در بالای سه تار قرار دارد و جنسش از چوب است.
آیا یادگیری سه تار سخت است؟
یکی از سؤالهای رایج در زمان آموزش سهتار این است که آیا یادگیری سهتار سخت است؟ این سؤال جواب مشخصی ندارد؛ زیرا هیچ سازی سخت یا آسان نیست و یادگیری آن به طور کل به تمرین و ممارست، زمان و استعداد هر فرد بستگی دارد و سهتار هم جز همین دسته به شمار میرود.
مدت زمان یادگیری سه تار چقدر است؟
پاسخ این سؤال تنها به اهداف، استعداد و تلاش شما بستگی دارد.
- نکته اول در آموزش سهتار این است که باید ببینید با چه هدفی این ساز را شروع میکنید، اگر میخواهید تنها چند قطعه سنتی بنوازید، میتوانید در کمتر از یک سال به این درجه از آموزش سهتار برسید، اما اگر به دنبال یادگیری حرفهای و فراگرفتن دستگاهها و ردیفها هستید، باید حدود ۴ یا ۵ سال تلاش کنید.
- داشتن استعداد یکی از پایههای اساسی در مدت زمان آموزش سهتار است. به طور معمول کودکانی در خانوادههای هنرمند و موسیقیدان بزرگ میشوند یا به نوعی به طور مداوم در مجاورت نوای سازی قرار دارند، دارای هوش موسیقیایی قویتری هستند که این خود یک امتیاز محسوب میشود، اما این استعداد ممکن است در هر کسی باشد و بتواند آن را به خوبی پرورش دهد.
- اما مهمترین اصل در آموزش سهتار چیزی نیست جز تمرین و پشتکار. هرچقدر که شما میزان تمرین و وقتی که برای آن میگذارید را بیشتر کنید، بالطبع قطعات بیشتری یاد میگیرید و سرعت یادگیریتان را بالا میبرید. پرورش گوش موسیقیایی و گوش دادن به قطعات مختلف در این زمره قرار دارد.
- از اصلهای مهم دیگر در آموزش سهتار داشتن برنامه منظم است، اگر شما در کنار تمرینهایتان، تداوم و تکرار داشته باشید، میتوانید در بازه زمانی کوتاهتر پیشرفت کنید و بر هر قطعهای که یاد میگیرید، مسلطتر گردید.
نکات مهم در آموزش سه تار
- همیشه حواستان باشد که سازتان را کوک کنید تا هم کیفیت تمرینتان را بالا ببرید و هم از سازتان محافظت کنید.
- از آنجایی که سهتار سازی سنتی است، ممکن است میانه راه کمی دلسرد شوید، اما صبور باشید و آهسته و پیوسته قدم بردارید تا پیشرفتتان را ببینید.
- حداقل روزانه ۳۰ دقیقه به تمرین ساز بپردازید و برنامهریزی داشته باشید.
- زمانی که به تمرین ساز میپردازید، تمام حواستان را به صدای ساز و تمرینتان معطوف کنید تا بتوانید اشتباهاتتان را کشف کنید.
- برای آن که بتوانید اصول صحیح نگه داشتن ساز در دست را یاد بگیرید مقابل آینه بنشینید تا بتوانید موقعیت صحیح بدن و ساز را مشاهده و ضعفهایتان را برطرف کنید.
- سعی کنید قطعات متفاوتی یاد بگیرید تا بتوانید دامنه یادگیریتان را گسترش دهید.
بدون دیدگاه